ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ
ﺑﺎ دﻛﺘﺮ ﺻﺒﺎ وﻟﺪﺧﺎن ﺑﺮﻧﺪه ﺟﺎﻳﺰه داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺟﻮان
علی ملائکه
ﻫﺮ
ﺳﺎل «اﻧﺠﻤﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻠﻮم آﻣﺮﻳﻜﺎ» (AAAS) و ﻣﺠـﻠﻪ ﺳـﺎﻳﻨـﺲ ﺟﺎﻳـﺰه‌اى را ﺑﻪ ﻧـﺎم
«ﺟﺎﻳـﺰه داﻧﺸـﻤﻨـﺪ ﺟﻮان» ﺑﺮاى ﺣﻤﺎﻳﺖ از داﻧﺸﻤﻨﺪاﻧﻰ ﻛﻪ در اﺑﺘﺪاى ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﻓـﻪاى ﺷﺎن
ﻗـﺮار دارﻧﺪ اﻫﺪا ﻣـﻰﻛﻨـﺪ. اﻳﻦ ﺟﺎﻳـﺰه ﺑﻪ اﻓـﺮادى ﻛــﻪ در ﺳـﺎلﻗـﺒـﻞ دﻛــﺘـﺮاى
ﺧـﻮد را در رﺷــﺘـﻪزﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳـﻰ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻰ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده‌اﻧﺪ، در ﭘـﻨﺞ ﻗﺎره ﺟﻬﺎن داده ﻣﻰﺷﻮد.
ﻋﻼوه
ﺑﺮ آن ﻳﻚ ﺟﺎﻳﺰه ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻓﺮدى ﻛﻪ در سال گذشته ﺗﺰ دﻛﺘﺮاى ﺑﺮﺟﺴﺘﻪاى در زمینه زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻰ
ﻣﻮﻟﻜـﻮﻟﻰ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ، اﻫﺪا ﻣﻰ ﺷﻮد.اﻳﻦ ﺟﺎﻳﺰه ﺷﺎﻣﻞ ٢٥ ﻫﺰار دﻻر و ﭼﺎپ
ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻓﺮد ﺑﺮﻧﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻟﻪ ١٠٠٠ ﻛﻠﻤﻪ اى در ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺳﺎﻳﻨﺲ ﻣﻰﺷود.
ﺑﺮﻧﺪه
اﻣﺴﺎل ﺟﺎﻳﺰه ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺟﻮان داﻧﺸﻤﻨـﺪ اﻳﺮاﻧﻰ ﻣﻘﻴﻢ آﻣـﺮﻳﻜﺎ ﺧﺎﻧﻢ دﻛﺘﺮ ﺻـﺒﺎ
وﻟﺪﺧﺎن ﺑﻮد. او اﺧﻴﺮاً ﺑﻪ اﻳﺮان ﺳﻔـﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ را ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺷﻤﺮدﻳﻢ و
ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ اى ﺑﺎ او درﺑﺎره ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎىﻋﻠـﻤﻰاش ﺗـﺮﺗﻴـﺐ دادﻳﻢ.
از
پزشکی به علوم پایه
ولدخان
ﮔـﺮﭼﻪ در رﺷﺘـﻪ ﭘﺰﺷـﻜﻰ ﻓﺎرغ اﻟﺘـﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪهاﺳـﺖ، اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋـﻼﻗﻪ اش ﺑﻪ ﭘﮋوﻫﺶ
ﻋﻠﻤﻰ در رﺷﺘﻪ زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻰ در اﻳﻦ رﺷـﺘﻪ اداﻣـﻪ ﺗﺤـﺼﻴـﻞ داده اﺳﺖ. ﺧـﻮد او
در اﻳﻦ ﺑـﺎره ﻣﻰﮔـﻮﻳﺪ: «زﻣـﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣـﻦ ﺷﺮوع ﺑـﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ﭘـﺰﺷﻜـﻰ ﻛـﺮدم، ﻣـﺒـﻨـﺎى
ﻣـﻮﻟـﻜـﻮﻟـﻰ ﺑـﻴـﻤـﺎرى ﻫـﺎ ﺗـﺎزه در ﺣـﺎل روﺷﻦ ﺷﺪن ﺑﻮد. ﺑﺮاى ﻣﻦ اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺎزه
ﺑﺴﻴﺎر ﺟـﺎﻟﺐ ﺑﻮد و آﻳﻨﺪه ﭘﺰﺷﻜﻰ را در آن ﻣﻰدﻳﺪم.»
ﺗﻤﺮﻛﺰ
دﻛﺘﺮ وﻟﺪﺧﺎن ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺰ دﻛﺘﺮاى او ﻫﻢ ﺑﻮده اﺳـﺖ آﻣـﺎده ﺳـﺎزى اﻃـﻼﻋـﺎت ژﻧـﺘـﻴـﻜﻰ
ﺑـﻮده اﺳـﺖ. اﻃﻼﻋﺎت ژﻧﺘﻴﻜﻰ اﻧﺴﺎن ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت DNA در ﻫﺴﺘﻪﺳﻠﻮل ﻗـﺮار دارﻧﺪ ﻣﺴﺘـﻘﻴﻤﺎً ﺑـﺮاى
ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪن ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻧﻤـﻰروﻧﺪ، ﺑﻠﻜﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺻـﻮرت RNA ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ (mRNA)
ﻧـﺴـﺨـﻪ ﺑﺮدارى و ﺳـﭙـﺲ ﺑـﺮاى ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪن ﭘﺮوﺗـﺌﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﻴﺘﻮﭘﻼﺳﻢ ﻣﻨﺘـﻘﻞ
ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ.
در
ﺿﻤﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻧﺴﺨﻪﺑﺮدارى ﺑﺨﺶ ﻫﺎﻳﻰ از ﺗﻮاﻟﻰ ﻫﺎى ﻧﻮﻛـﻠﺌﻮﺗﻴـﺪى (واﺣﺪﻫﺎى ﺳـﺎزﻧﺪه DNA
و RNA)
و ﺑﺮاى ﺳﺎﺧـﺘﻪ ﺷﺪن ﻳﻚ ﭘـﺮوﺗﺌﻴﻦ ﺧﺎص ﻧـﻘﺸﻰ ﻧﺪارﻧـد (اﻳﻨﺘﺮون ﻫـﺎ) ﺣﺬف ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ و
ﻗﺴﻤﺖ ﻫـﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻛﺪﻫﺎ را در ﺧﻮد دارﻧﺪ (اﻛﺴﻮن ﻫﺎ) ﺑـﻪ هم جوش می‌خورند..اﻳـﻦ
ﻓـﺮاﻳـﻨـﺪ بریدن و جوش دادن را «اتصال یا splicing » ﻣـﻰﮔـﻮﻳـﻨـﺪ.
ﭘﮋوﻫﺶ
دﻛﺘﺮ وﻟﺪﺧﺎن در واﻗﻊ ﺑﺮرﺳﻰ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻓـﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻮﺳـﻂ ﻳﻚ ﻣﺎﺷﻴـﻦ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟـﻰ
ﭘﻴﭽﻴـﺪه در سلول ﺑﻪ ﻧﺎم «اﺳـﭙـﻼﻳـﺴــﻮزوم» (Splisosome) ﺑـﻮده اﺳﺖ.
اﻣـﺎ RNA ﺗﻨـﻬﺎ ﻧـﻘﺶ واﺳﻄـﻪاى ﺑﺮاى اﻧـﺘﻘﺎل ﻛﺪﻫـﺎى ژﻧﺘـﻴﻜﻰ از ﻫـﺴﺘـﻪ ﺑﻪ ﺳـﻴﺘﻮﭘـﻼﺳﻢ را ﺑـﻪ ﻋﻬﺪه ﻧﺪارد؛ دﻛﺘﺮ وﻟـﺪﺧﺎن در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻣﻰﮔـﻮﻳﺪ: «ﺗﺎ اواﻳﻞ دﻫـﻪ ١٩٨٠ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻘﺸﻰ واﺳﻄﻪ اى ﺑﺮاى RNA ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮدﻧﺪ، ﻛﻢ ﻛﻢ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧـﻰ ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻫﺎى RNA در ﺑﺪن ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه ﻣتفاوت ﺧﺎﺻﻴﺖ آﻧﺰﻳﻤﻰ ﻫﻢ دارﻧﺪ و در ﺑﺴﻴﺎرى از واﻛﻨـﺶﻫﺎى اﺳﺎﺳﻰ ﺑﺪن ﻣﺎ ﻧﻘﺶ اﻳـﻔﺎ ﻣـﻰﻛﻨـﻨـﺪ، از ﺟﻤـﻠـﻪ در «رﻳﺒـﻮزومﻫـﺎ» اﻧﺪاﻣـﻚﻫـﺎﻳﻰ در ﺳﻴﺘـﻮﭘﻼﺳﻢ ﻛﻪ ﻛـﺎرﺧﺎﻧﻪ ﭘﺮوﺗﺌـﻴﻦﺳﺎزى ﺳﻠـﻮل ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻫﺎى RNA ﺑﺎ ﺧﺎﺻﻴﺖ آﻧﺰﻳﻤﻰ هم ﻋﻤﻞ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ( «ریبوزیم‌ها»).»
اﻣـﺎ RNA ﺗﻨـﻬﺎ ﻧـﻘﺶ واﺳﻄـﻪاى ﺑﺮاى اﻧـﺘﻘﺎل ﻛﺪﻫـﺎى ژﻧﺘـﻴﻜﻰ از ﻫـﺴﺘـﻪ ﺑﻪ ﺳـﻴﺘﻮﭘـﻼﺳﻢ را ﺑـﻪ ﻋﻬﺪه ﻧﺪارد؛ دﻛﺘﺮ وﻟـﺪﺧﺎن در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻣﻰﮔـﻮﻳﺪ: «ﺗﺎ اواﻳﻞ دﻫـﻪ ١٩٨٠ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻘﺸﻰ واﺳﻄﻪ اى ﺑﺮاى RNA ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮدﻧﺪ، ﻛﻢ ﻛﻢ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧـﻰ ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻫﺎى RNA در ﺑﺪن ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه ﻣتفاوت ﺧﺎﺻﻴﺖ آﻧﺰﻳﻤﻰ ﻫﻢ دارﻧﺪ و در ﺑﺴﻴﺎرى از واﻛﻨـﺶﻫﺎى اﺳﺎﺳﻰ ﺑﺪن ﻣﺎ ﻧﻘﺶ اﻳـﻔﺎ ﻣـﻰﻛﻨـﻨـﺪ، از ﺟﻤـﻠـﻪ در «رﻳﺒـﻮزومﻫـﺎ» اﻧﺪاﻣـﻚﻫـﺎﻳﻰ در ﺳﻴﺘـﻮﭘﻼﺳﻢ ﻛﻪ ﻛـﺎرﺧﺎﻧﻪ ﭘﺮوﺗﺌـﻴﻦﺳﺎزى ﺳﻠـﻮل ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻫﺎى RNA ﺑﺎ ﺧﺎﺻﻴﺖ آﻧﺰﻳﻤﻰ هم ﻋﻤﻞ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ( «ریبوزیم‌ها»).»
«ﺑﻌﺪﻫﺎ
ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ اﺳﭙﻼﻳﺴﻮزوم- ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻰ ﻣﺴﺌﻮل اﻧﺠﺎم دادن ﺑﺮﻳﺪن و ﺟﻮش دادن
اﻃﻼﻋﺎت ژﻧﺘﻴﻜﻰ روى mRNA- نیز داراى ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎى RNA ﺑﺎ ﺧﺎﺻﻴﺖ آﻧﺰﻳﻤﻰ اﺳﺖ. در ﺟﺮﻳـﺎن ﻓﺮآﻳـﻨﺪ
اﺗﺼـﺎل، ﺷﻨـﺎﺳﺎﻳـﻰ ﻣﺮزﻫﺎى ﻣـﻴﺎن اﻳـﻨﺘـﺮون ﻫﺎ و اﻛـﺴﻮن ﻫـﺎ ﺗﻮﺳـﻂ ﻣﻮﻟـﻜﻮل ﻫـﺎى RNA
اﻧـﺠﺎم ﻣـﻰﺷﻮد. ﻣـﻮﻟﻜـﻮلﻫﺎى RNA ﺑـﺎ اﻳﺠـﺎد ﻳﻚ ﺟﻔـﺖ ﺑﺎزى ﺑﻪ اﻳـﻦ ﻣﺮزﻫﺎ
ﻣـﺘﺼﻞ ﻣـﻰﺷﻮﻧﺪ، ﺑـﻌﺪ ﻳﻚدﺳـﺘﮕـﺎه ﭘﻴـﭽﻴـﺪه ﺑـﺮ روى اﻳـن مکان‌ها ﺳــﻮار ﻣـﻰﺷـﻮد و آنها را در ﻛـــﻨــــﺎر ﻫـــﻢ ﻗــــﺮار ﻣــﻰ دﻫـــﺪ. این RNAها ﭘــﺲ از اﻳﺠﺎد اﻳﻦ اﺗﺼﺎل، ﻳﻚ
ﻣﻨﻄـﻘﻪ ﻓﻌﺎل آﻧـﺰﻳﻤﻰ اﻳـﺠـﺎد ﻣـﻰ ﻛـﻨـﻨﺪ و نتیجع این است که اﻳﻨﺘﺮون ﺑـﺮﻳﺪه ﻣﻰﺷـﻮد و اﻛﺴﻮن
ﻫﺎﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻰ ﭼﺴﺒﻨﺪ.»
ﻓــﺮآﻳـﻨــﺪ
اﺗـﺼــﺎل ﺑﺎﻋـﺚ اﻳﺠﺎد ﺗـﻔﺎوت از ﻟﺤـﺎظ ﺑﺮوز ژن ﻫﺎ ﻣـﻰ ﺷـﻮد. ﺑـﺮﺧـﻰ از ﺑﻴﻤـﺎرى ﻫﺎ
ﻫﻢ ﻧﺎﺷـی از اﺧﺘـﻼل در ﻫﻤـﻴﻦ روﻧـﺪ ﻫﺴـﺘﻨـﺪ. دﻛﺘـﺮ وﻟﺪﺧـﺎن در اﻳﻦ ﺑـﺎره ﻣﻰ ﮔـﻮﻳﺪ:
«ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﺗﺼﺎل ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻴﻮهﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠف اﻧﺠﺎم ﺷﻮد.»
«ﻳﻜﻰ
از اﻳﻦ روش ﻫﺎ« اﺗـﺼﺎل ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ» (alternate splicing) اﺳﺖ ﺑـﻪ اﻳﻦ ﻣـﻌﻨـﺎ ﻳﻚ ﺑـﺎر ﻣﻤـﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺨﺸﻰ
از ﭘﻴﺎم ژﻧﺘﻴﻜﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻳﻨﺘﺮون اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد و ﺣﺬف ﺷﻮد و دﻓﻌـﻪ دﻳﮕﺮ اﻳﻨﺘﺮون
ﻛـﻮﭼﻜﺘﺮ ﻳﺎ ﺑﺰرﮔـﺘﺮى اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از ﻳﻚ ﭘﻴﺎم ژﻧﺘﻴﻜﻰ و از ﻳﻚ ﻧﻮع RNA
ﭘﻴـﺎﻣﺒﺮ (mRNA)
ﭼـﻨﺪ ﻧﻮع ﭘـﺮوﺗﺌـﻴﻦ ﺳﺎﺧـﺘﻪ ﺷـﻮد. در ﺟﺎﻧـﺪاران ﻋﺎﻟـﻰ از اﻳﻦ ﺷـﻴﻮه زﻳـﺎد اﺳﺘـﻔـﺎده
ﻣﻰﺷﻮد.»
«ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ
ﻛﻪ ﻣﻰ ﺗﻮان از ﻳﻚ ﭘﻴﺎم ژﻧﺘﻴﻜﻰ ﺷﺶ ﭘﺮوﺗﺌﻴـﻦ ﻣﺨﺘﻠف ﺳﺎﺧﺖ، ﺑـﺎﻳﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد ﻛـﻪ از
ﻛﺪام ﻳﻚ از آﻧـﻬﺎ و ﺑﻪ ﭼـﻪ ﻣﻘﺪار ﻣﻰﺗـﻮان ﺳﺎﺧﺖ.»
« ﻳـﻜﻰ
از ﻋﻮاﻣﻠﻰ ﻛـﻪ در اﻳﺠﺎد ﺑﺴﻴﺎرى از ﺑـﻴــﻤـﺎرى ﻫـﺎ ﻧــﻘـﺶ دارد، همین ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮردن
اﻳﻦ ﻧﻈﻢ و ﺗـﺮﺗـﻴـﺐ اﺳـﺖ، ﻣـﺜـﻼً ﻧـﻮع ﻣﻌﻴﻨﻰ از ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﺗﺼﺎل ﺑﺮ روى ﻛــﺪﻫـﺎى
ژﻧــﺘـﻴــﻜـﻰ اﻧــﺠــﺎم ﻧـﻤـﻰ ﺷـﻮد ﻳـﺎ ﺑـﻪ روش ﻏـﻠـﻂ اﻧﺠﺎم ﻣﻰﮔﻴﺮد؛ در ﻧﺘـﻴﺠﻪ ﭘـﺮوﺗﺌﻴـﻦ
ﻫﺎى ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻰ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻰ آﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻣـﺜـﻼً ﺑﺎﻋـﺚ ﺳـﺮﻃـﺎﻧﻰ ﺷـﺪن ﺳﻠﻮل ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ.»
منشا
حیات و مدل جهان RNA
ﻫﻤـﺎن
ﻃﻮر ﻛـﻪ ﻗﺒـﻼً ﮔﻔـﺘﻪ ﺷـﺪ از ﺣــﺪود دو دﻫـﻪ ﻗــﺒـﻞ ﺧﺎﺻﻴﺖ آﻧﺰﻳﻤﻰ RNA
ﻛﺸف ﺷﺪ. اﻣﺮوزه ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ ﻣﻮﻟﻜـﻮل ﻫﺎى RNA را ﺑﺴﺎزﻧﺪ ﻛـﻪ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺧـﻴﻠﻰ از واﻛﻨﺶ ﻫﺎى
ﭘﻴﭽﻴﺪه را ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺰ ﻛﻨﻨﺪ.
با توجه به همین اکتشافات است که ﻣـﺪل ﻏﺎﻟﺐ در ﻣﻮرد ﻣـﻨﺸﺎء ﺣـﻴﺎت در حال حاضر ﺑﺮ ﻣـﺒﻨﺎى «ﻣﺪل جهان RNA»
با توجه به همین اکتشافات است که ﻣـﺪل ﻏﺎﻟﺐ در ﻣﻮرد ﻣـﻨﺸﺎء ﺣـﻴﺎت در حال حاضر ﺑﺮ ﻣـﺒﻨﺎى «ﻣﺪل جهان RNA»
(RNA
World Model) است.
دﻛﺘﺮ
وﻟﺪﺧﺎن ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻰ دﻫﺪ: «ﺣﺪود ٤ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻣﻮﻟﻜـﻮل ﻫﺎى RNA در ﻛﺮه زﻣﻴﻦ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪﻧﺪ ﻛﻪ دو ﻛـﺎر ﻣﻰ
ﺗﻮاﻧﺴـﺘﻨﺪ ﺑﻜـﻨﻨﺪ اوﻻً اﻧﺒـﺎر ﻣﺎده ژﻧﺘﻴـﻜﻰ ﺑﻮدﻧﺪ، دوم اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧـﺴﺘﻨﺪ واﻛﻨﺶ
ﻫﺎى ﻣتفاوت را ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺰ ﻛﻨﻨﺪ. و آن ﻗﺪر ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺧـﻮدﺷﺎن را
ﭘـﻴـﺪا ﻛﺮدﻧـﺪ و ﺑـﻌﺪﻫـﺎ ﺑـﺎ اﻳﺠـﺎد ﻣـﺮزى در اﻃﺮاف ﺷﺎن ﺳﻠﻮل ﻫﺎى اوﻟﻴﻪ را ﺑﻪ وﺟﻮد
آوردﻧﺪ.»
«ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻴﻤﻴـﺎﻳﻰ، درﻳﺎﻫﺎى اوﻟﻴﻪ ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻫﺎى RNA ﻧﻤـﻰ ﺗﻮاﻧـﺴﺘـﻨﺪ ﺷﻜـﻞ ﭘﺎﻳـﺪار ﺧﻮد را ﺣـﻔﻆ ﻛﻨـﻨﺪ، ﻟـﺬا ﺗﺪرﻳـﺠﺎً DNA که در ﺷـﺮاﻳﻂ ﺟﺪﻳـﺪ ﻣﻮﻟـﻜﻮل ﭘﺎﻳـﺪارﺗﺮى ﺑـﻮد، وظیفه اﻧـﺒﺎر ﻣـﺎده ژﻧـﺘﻴـﻜـﻰ را ﺑـﻪ ﻋﻬـﺪه ﮔـﺮﻓﺖ و ﻣـﻮﻟـﻜـﻮلﻫـﺎى RNA ﻧﻘـﺶ واﺳـﻄـﻪ ﻣـﻴـﺎن DNA و ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦﻫﺎ را ﺑـﻪ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. اﻟﺒﺘﻪ RNAها هنوز میزان زﻳﺎدی از ﻧﻘﺶ آﻧﺰﻳﻤﻰ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻰ را ﻛﻪ از ﻗﺒﻞ داﺷﺘﻪاﻧﺪ، ﺣﻔﻆ ﻛﺮده‌اﻧﺪ.»
«ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻴﻤﻴـﺎﻳﻰ، درﻳﺎﻫﺎى اوﻟﻴﻪ ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻫﺎى RNA ﻧﻤـﻰ ﺗﻮاﻧـﺴﺘـﻨﺪ ﺷﻜـﻞ ﭘﺎﻳـﺪار ﺧﻮد را ﺣـﻔﻆ ﻛﻨـﻨﺪ، ﻟـﺬا ﺗﺪرﻳـﺠﺎً DNA که در ﺷـﺮاﻳﻂ ﺟﺪﻳـﺪ ﻣﻮﻟـﻜﻮل ﭘﺎﻳـﺪارﺗﺮى ﺑـﻮد، وظیفه اﻧـﺒﺎر ﻣـﺎده ژﻧـﺘﻴـﻜـﻰ را ﺑـﻪ ﻋﻬـﺪه ﮔـﺮﻓﺖ و ﻣـﻮﻟـﻜـﻮلﻫـﺎى RNA ﻧﻘـﺶ واﺳـﻄـﻪ ﻣـﻴـﺎن DNA و ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦﻫﺎ را ﺑـﻪ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. اﻟﺒﺘﻪ RNAها هنوز میزان زﻳﺎدی از ﻧﻘﺶ آﻧﺰﻳﻤﻰ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻰ را ﻛﻪ از ﻗﺒﻞ داﺷﺘﻪاﻧﺪ، ﺣﻔﻆ ﻛﺮده‌اﻧﺪ.»
ﻛﺎر
ﭘﮋوﻫﺸﻰ دﻛﺘﺮ وﻟﺪﺧﺎن ﻧﻴﺰ ﺑـﺮ روى ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻘﺶ آﻧﺰﻳﻤﻰ RNA ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺑﻮده اﺳـﺖ. او در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ
اﺳـــﺘـــﺎدﻳـــﺎر داﻧـــﺸـــﮕـــﺎه ﻛـــﻴـــﺲ وﺳـــﺘـــﺮن رزرو (CaseWestern
Reserve) در ﻛﻠﻴﻮﻟﻨﺪ اﺳﺖ. او در «ﻣﺮﻛﺰ زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻰ RNA»
ﻫﻤﻴﻦ داﻧﺸﮕﺎه ﻛﺎر ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ از ﻣﻌﺪود ﻣـﺮاﻛـﺰ ﺗـﺨـﺼـﺼــﻰ در ﻣـﻮرد زﻳــﺴـــﺖ
ﺷــﻨــﺎﺳــﻰ RNAاﺳــﺖ.
جایزه
دانشمند جوان
از
دﻛـﺘــﺮ وﻟــﺪﺧـﺎن ﺧـﻮاﺳـﺘـﻴـﻢ ﺟــﺰﺋـﻴـﺎت ﭘـﺮوژه ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻰ ﺧﻮد را ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ
«ﺟﺎﻳﺰه داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺟﻮان» ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪه ﺑﺮاى ﻣﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﺪ.
او ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ: «وﻗﺘﻰ ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣـﻮﻟـﻜـﻮل RNA ﺧــﺎﺻـﻴـﺖ آﻧـﺰﻳﻤـﻰ دارد و ﻫـﻤـﻪ ﻣﺘـﻮﺟـﻪ ﺳـﭙـﻼﻳـﺴـﻮزوم ﺷـﺪﻧـﺪ، ﻛـﻪ داراى RNAﻫـﺎﻳــﻰ ﺑـﺴــﻴـﺎر ﺣﺴﺎس اﺳﺖ، ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻮﭼﻜﻰ، واﻛﻨﺶ اﺗﺼﺎل ﻣﺘﻮﻗف ﻣﻰ ﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴـﻪ ﻣﻄﺮح ﻣﻰ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺷـﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﻫـﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ واﻛﻨﺶ را اﻧﺠﺎم ﻣﻰ دﻫﻨﺪ. ﻫﺪف اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ روﺷﻦ ﻛﻨﻴﻢ اﻳﻦ ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻫﺎى RNA ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﻧﺰﻳﻢ ﭼﮕﻮﻧﻪ واﻛﻨﺶ ﺧﻮد را ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺰ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﻋﻤﻞ اﺳﭙﻼﻳﺴﻮزوم ﻣﺸﺨﺺ ﺷـﻮد.»
او ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ: «وﻗﺘﻰ ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣـﻮﻟـﻜـﻮل RNA ﺧــﺎﺻـﻴـﺖ آﻧـﺰﻳﻤـﻰ دارد و ﻫـﻤـﻪ ﻣﺘـﻮﺟـﻪ ﺳـﭙـﻼﻳـﺴـﻮزوم ﺷـﺪﻧـﺪ، ﻛـﻪ داراى RNAﻫـﺎﻳــﻰ ﺑـﺴــﻴـﺎر ﺣﺴﺎس اﺳﺖ، ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻮﭼﻜﻰ، واﻛﻨﺶ اﺗﺼﺎل ﻣﺘﻮﻗف ﻣﻰ ﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴـﻪ ﻣﻄﺮح ﻣﻰ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺷـﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﻫـﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ واﻛﻨﺶ را اﻧﺠﺎم ﻣﻰ دﻫﻨﺪ. ﻫﺪف اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ روﺷﻦ ﻛﻨﻴﻢ اﻳﻦ ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻫﺎى RNA ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﻧﺰﻳﻢ ﭼﮕﻮﻧﻪ واﻛﻨﺶ ﺧﻮد را ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺰ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﻋﻤﻞ اﺳﭙﻼﻳﺴﻮزوم ﻣﺸﺨﺺ ﺷـﻮد.»
«
اﺳﭙﻼﻳﺴﻮزوم آﻧﻘﺪر ﭘـﻴﭽﻴﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺪود ٣٠٠ ﺟﺰء ﻣﺨﺘﻠf دارد ﻛﻪ٢٠٠ ﺗﺎى آﻧﻬﺎ اﺻﻠﻰ ﻫﺴـﺘﻨﺪ و ﺑـﻪ ﻃﻮر
ﻣﺴـﺘﻘﻴـﻢ در واﻛﻨﺶ ﻫﺎ ﻧـﻘﺶ دارﻧﺪ. اﺳﭙﻼﻳﺴﻮزوم ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ و ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺗﺮﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﺳﻠﻮﻟﻰ
ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.»
« ﻫﺪف ﻣﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه را ﺳﺎده ﻛﻨﻴﻢ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺳﺮ درآورﻳﻢ ﻛﻪ واﻛﻨﺶ ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺰ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻰ ﺷﻮد. ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮ روى ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻫﺎﻳﻰ ﻣﺘﻤﺮﻛـﺰ ﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ در ﻃﻮل ﺗﻜـﺎﻣﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻴـﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ. ﭼﺮا ﻛـﻪ ﺛﺒﺎت ﺗـﻜﺎﻣﻞ آﻧﻬـﺎ ﺑﻴﺎﻧـﮕﺮ آن ﺑﻮد ﻛـﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﻘـﺶ اﺳﺎﺳﻰ و ﻣﻬﻤﻰ داﺷﺘﻪ اﻧـﺪ و ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ﻫﻤـﻪ در ﻃﻮل ﺗﻜـﺎﻣﻞ ﺗﻐﻴـﻴﺮ ﻳﺎﻓـﺘﻪ اﻧﺪ ﻫـﻤﻴﻦ RNAﻫـﺎ ﻫـﺴﺘـﻨـﺪ.»
« ﻫﺪف ﻣﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه را ﺳﺎده ﻛﻨﻴﻢ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺳﺮ درآورﻳﻢ ﻛﻪ واﻛﻨﺶ ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺰ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻰ ﺷﻮد. ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮ روى ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻫﺎﻳﻰ ﻣﺘﻤﺮﻛـﺰ ﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ در ﻃﻮل ﺗﻜـﺎﻣﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻴـﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ. ﭼﺮا ﻛـﻪ ﺛﺒﺎت ﺗـﻜﺎﻣﻞ آﻧﻬـﺎ ﺑﻴﺎﻧـﮕﺮ آن ﺑﻮد ﻛـﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﻘـﺶ اﺳﺎﺳﻰ و ﻣﻬﻤﻰ داﺷﺘﻪ اﻧـﺪ و ﻣﻮﻟﻜﻮل ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ﻫﻤـﻪ در ﻃﻮل ﺗﻜـﺎﻣﻞ ﺗﻐﻴـﻴﺮ ﻳﺎﻓـﺘﻪ اﻧﺪ ﻫـﻤﻴﻦ RNAﻫـﺎ ﻫـﺴﺘـﻨـﺪ.»
«ﺑﺮرﺳـﻰ
ﻫﺎى ﻣـﺎ ﻧـﺸﺎن داد ﻛـﻪ از ﻣـﻴﺎن ﭘـﻨﺞ ﻣـﻮﻟﻜـﻮل RNA ﻣـﻮﺟـﻮد در اﻳﻦ ﺳـﺎﺧـﺘﺎر ﺑـﻪ ﺣـﻀـﻮر ﺳﻪ ﺗﺎى
آﻧـﻬﺎ در ﻟﺤﻈﻪ اﻧﺠـﺎم ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺰ ﻧﻴـﺎز ﻗﻄﻌﻰ وﺟﻮد ﻧﺪارد و دوﺗﺎى دﻳﮕﺮ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺎ
ﺣﺪى واﻛﻨﺶ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨـﺪ. ﻣﺎ اﻳـﻦ دو ﻣﻮﻟـﻜﻮل را از ﻣـﻮاد ﺷﻴـﻤﻴـﺎﻳﻰ اوﻟـﻴﻪ
ﺳﺎﺧﺘﻴﻢ و در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار دادﻳﻢ و ﻧﺸﺎن دادﻳﻢ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﭘﻴﺪا ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ و
ﺳﺎﺧﺘﺎرى را ﻣﻰ ﺳﺎزﻧﺪ ﭼﻪ از ﻟﺤـﺎظ ﺳﺎﺧـﺘﺎر اوﻟﻴـﻪ و ﭼﻪ ﺳﺎﺧـﺘﺎر ﺳـﻪ ﺑﻌﺪى ﻣـﺸﺎﺑـﻪ
ﻫﻤﺎﻧﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ در اﺳﭙﻼﻳﺴﻮزوم وﺟﻮد دارد.»
«در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﻛﻮﭼﻚ ﻣﺎده ژﻧﺘﻴﻜﻰ را در اﺧﺘﻴﺎر آﻧﻬﺎ ﻗﺮار دادﻳﻢ و ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻛﻮﭼﻚ را ﺷﻨـﺎﺧﺘﻨـﺪ ﺑﻠﻜـﻪ ﺑﻪ آن ﻣﺘـﺼﻞ ﺷـﺪﻧﺪ و ﺟﺰء ﺳـﺎﺧﺘﺎر ﺧﻮدﺷﺎن ﻛﺮدﻧﺪ در واﻛﻨﺶ ﺷﺒﻴﻪ آﻧﭽﻪ در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺻﻠـﻰ وﺟﻮد دارد رخ داد.»
«در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﻛﻮﭼﻚ ﻣﺎده ژﻧﺘﻴﻜﻰ را در اﺧﺘﻴﺎر آﻧﻬﺎ ﻗﺮار دادﻳﻢ و ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻛﻮﭼﻚ را ﺷﻨـﺎﺧﺘﻨـﺪ ﺑﻠﻜـﻪ ﺑﻪ آن ﻣﺘـﺼﻞ ﺷـﺪﻧﺪ و ﺟﺰء ﺳـﺎﺧﺘﺎر ﺧﻮدﺷﺎن ﻛﺮدﻧﺪ در واﻛﻨﺶ ﺷﺒﻴﻪ آﻧﭽﻪ در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺻﻠـﻰ وﺟﻮد دارد رخ داد.»
ﺑـﻨﺎﺑـﺮاﻳﻦ
دﻛﺘـﺮ وﻟﺪﺧـﺎن و ﻫﻤـﻜﺎراﻧﺶ ﺗـﻮاﻧﺴﺘـﻨﺪ اﺑﺘـﺪا ﻳﻚ دﺳﺘـﮕﺎه ﺑﺴـﻴﺎر ﺑﺴﻴـﺎر ﭘـﻴﭽـﻴﺪه
را ﺳـﺎده ﻛﻨـﻨﺪ و واﻛـﻨﺶ ﻫـﺎى اﺻﻠـﻰ در آن را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻛﻨﻨﺪ. در آﻳـﻨﺪه آﻧﻬﺎ ﻣﻰ
ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن ﺗﺪرﻳﺠﻰ ﺑﺨﺶ ﻫﺎى دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻧﻘﺶ ﻫﺎى ﻫﺮ ﺟﺰء و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً
ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻞ اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﭘﻴﭽﻴﺪه را ﻛﺎﻣﻼً روﺷﻦ ﻛﻨﻨﺪ.
کاربردهای
بالینی برای پژوهش‌های پایه
اﻣﺎ
اﻳﻦ ﺗـﺤﻘﻴﻘـﺎت ﭼﻪ ﻛﺎرﺑﺮدﻫـﺎى ﺑﺎﻟﻴﻨـﻰ از ﻟﺤﺎظ ﺗﺸﺨﻴﺺ و درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎرى ﻫﺎ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ
داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟
دﻛﺘﺮ
وﻟﺪﺧﺎن در اﻳـﻦ ﺑﺎره ﺗﻮﺿﻴـﺢ ﻣﻰ دﻫﺪ: «اﻳﻦ ﻛـﺸف ﻣـﻮرد ﺑﻪ وﺟـﻮد آﻣﺪن ﺑـﺴﻴـﺎرى از
ﺑﻴـﻤﺎرى ﻫـﺎ ﺑـﻪ ﻣﺎ دﻳـﺪ ﻣﻰ دﻫﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﺳﺎده اى ﻛﻪ ﻣﺎ
ﺳـﺎﺧﺘـﻴﻢ ﻣـﻰ ﺗﻮان ﻣـﺎده ژﻧﺘـﻴﻜـﻰ ﺟﻬـﺶ ﻳﺎﻓـﺘﻪ را داد و ﭼـﮕﻮﻧـﮕﻰ ﺑـﻪ وﺟﻮد آﻣـﺪن
ﺑـﻴﻤـﺎرى ﻫﺎ را ﺑـﺮرﺳﻰ ﻛـﺮد.»
«ﺑﺴﻴـﺎرى
از ﺑﻴﻤﺎرى ﻫـﺎى وراﺛﺘﻰ ﻧﺎﺷـﻰ از اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر وﻳﮋه اى ﻛﻪ در ﻣـﺮز اﻳﻨﺘﺮون و
اﻛﺴﻮن ﻗﺮار دارد دﭼﺎر ﺟﻬﺶ ﻣﻰ ﺷﻮد. ﺑـﺮاى ﻣﺎ ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﻴﻢﭼـﮕـﻮﻧـﻪ اﻳــﻦ
ﺳـﺎﺧـﺘـﺎر ﺟـﻬـﺶ ﻳــﺎﻓـﺘـﻪ وارد دﺳـﺘـﮕـﺎه اﺳـﭙﻼﻳـﺴﻮزوم ﻣـﻰ ﺷﻮد و ﭼـﮕﻮﻧـﻪ ﻣﻮرد
اﺳـﺘﻔـﺎده ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮد.»
یک
دختر ایرانی در آمریکا
در
اﻧﺘﻬﺎ از دﻛﺘﺮ وﻟﺪﺧـﺎن ﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ از ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ دختر اﻳـﺮاﻧﻰ در آﻣﺮﻳﻜﺎ
در ﺣﻴﻦ ﺗﺤﺼﻴـﻞ ﺑﺎ آن روﺑﻪ رو ﺑﻮده اﺳﺖ، ﺑﮕﻮﻳﺪ:
«در
ﺳﺎل ١٣٧٥ وﻗﺘﻰ ﻣﻰ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮوم ﻫﻴـﭻ ﻛﺪام از اﻓﺮاد ﻧﺰدﻳﻚ ﻳﺎ ﺑﺴـﺘﮕﺎﻧﻢ در
آﻧـﺠﺎ ﻧﺒﻮدﻧـﺪ. ﻣﻦ ﻓﺮزﻧﺪ اول ﺧـﺎﻧﻮاده ﺑﻮدم و در واﻗـﻊ ﭘﺪر و ﻣـﺎدرم ﺑﺎﻳـﺴﺘـﻰ ﺑﻪ
ﻣـﻦ اﻋﺘـﻤﺎد ﻣﻰﻛﺮدﻧـﺪ ﻛﻪ ﻣﺮا ﻳﻜﻪ و ﺗـﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﻣـﻰﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ.»
«در
آﻣﺮﻳـﻜﺎ در داﻧﺸـﮕﺎه ﻛـﻠﻤﺒـﻴﺎ ﻧﻴـﺰ ﺑﻪ ﻋـﻨﻮان ﻳﻚ زن اﻳﺮاﻧـﻰ ﻣﻮﺟﻮدى ﺷﮕـﻔت‌اﻧﮕﻴـﺰ
ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣـﻰآﻣﺪم. ﺑﺴـﻴﺎرى
ﻣـﻰﭘﺮﺳـﻴﺪﻧﺪ ﻣـﮕﺮ زنﻫـﺎى اﻳﺮاﻧـﻰ درس ﻫﻢ ﻣﻰﺧﻮاﻧـﻨﺪ؟ ﻳﺎ ﭼﺮا ازدواج ﻧـﻜﺮده‌اى و
ﺑﭽﻪ ﻧـﺪارى؟ ﻣﻦ ﺑﺮاى آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳـﺮى از زن اﻳﺮاﻧﻰ ﺑﺪل ﺷﺪه ﺑﻮدم و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ
ﻣﺴﺌﻮﻟـﻴﺖ ﺳﻨﮕﻴﻨﻰ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه بود، ﭼﺮا ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮ و رﻓﺘﺎر ﻣﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻳﻚ ﻣﻠﺖ
ﺑـﺰرگ ﺑﻪ ﺣـﺴﺎب ﻣـﻰآﻣﺪ ﻛـﻪ ﻣﻦ ﺑـﺮاى آﻧﻬـﺎ اﻫﻤـﻴﺖ ﺑﺴـﻴﺎرى ﻗـﺎﺋﻞ ﺑﻮدم.»
«ﺣـﺘﻰ
در ﺧﺎرج ﻛـﺸﻮر ﺑـﻪ ﻋﻠﺖ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻨـﺪ زنﻫﺎ ﺑﺎﻻﺧﺮه ازدواج ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ وﺑـﭽـﻪ دار
ﻣﻰﺷـﻮﻧـﺪ و ﻣـﺴـﺌﻮﻟـﻴـﺖ ﻫـﺎى ﺧـﺎﻧﻮادﮔـﻰ ﺑﺮاﻳـﺸﺎن ﻣـﻬﻤﺘـﺮ اﺳﺖ، ﻟﺬا در ﻛـﺴﺐ
ﻣـﻮﻗﻌﻴـﺖﻫﺎى داﻧـﺸﮕـﺎﻫـﻰ و ﻛـﺎرى ﻣﻤـﻜـﻦ اﺳﺖ دﭼـﺎر ﺗـﺒﻌـﻴـﺾ ﺷﻮﻧـﺪ.
از ﻃﺮف دﻳﮕـﺮ ﺑﻪ ﻋـﻨﻮان ﻳﻚ ﺧـﺎرﺟﻰ ﻛﻪ ﺑـﻪ زﺑﺎن آن ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﺻﺤـﺒﺖ ﻧﻤﻰﻛﺮدم، ﻧﻴﺰ
دﭼﺎرﻣﺸﻜﻞ ﺑﻮدم. ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎل ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﻴﺸﺪاورى ﻫﺎ ﻣﻰﺟﻨﮕﻴﺪم و ﺧﻮدم را ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻰﻛﺮدم.»
«
ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎل ﺑﻌﺪ از ﭘﺬﻳـﺮش از داﻧﺸـﮕﺎه ﻛﻠـﻤﺒـﻴﺎ ﺑـﻪ آزﻣﺎﻳﺸـﮕﺎه دﻛـﺘﺮ ﻣﺎﻧﻠﻰ رﻓﺘﻢ و در اﻧﺘﺨﺎب ﭘﺮوژه‌ام ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدم واﮔﺬار ﺷﺪه
ﺑـﻮد. ﺗﺤﻘﻴـﻖ در ﻣﻮرد SnRNA ﻫﺎ را اﻧﺘـﺨﺎب ﻛﺮدم. در آﻧـﺠﺎ ﻫـﻢ ﺑﻪ ﻣـﻦ
اﻋﺘﻤـﺎد کردند و ﻫـﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎرى دادﻧﺪ و ﻫﻢ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻜﻨﺴﻴﻦ ﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ ﻻزم داﺷﺘـﻢ
در اﺧﺘـﻴﺎرم ﮔـﺬاﺷﺘـﻨﺪ. در ﺣـﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻫـﻢ ﺧﻮدم ﻳﻚ ﮔﺮوه ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻰ ﺑﺎ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﭘﺮﺳﻨﻞ
ﻧﻴﻤﻪوﻗﺖ و ﺳـﻪ ﻋـﻀـﻮ ﺗﻤـﺎم‌وﻗـﺖ دارم ﻛـﻪ دو ﻧـﻔـﺮ آﻧـﻬﺎ آﻗـﺎى ﻣﺤـﻤﺪى و ﺧﺎﻧﻢ
ﺟـﻌﻔﺮى اﻳـﺮاﻧﻰ ﻫﺴﺘـﻨﺪ.»
برنامه‌های
آینده
ﺑﺎﻻﺧـﺮه
دﻛـﺘــﺮ وﻟـﺪﺧــﺎن در ﻣـﻮرد ﺑــﺮﻧـﺎﻣـﻪﻫـﺎى آﻳﻨﺪه‌اش ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ: «ﻗـﺼـﺪم اداﻣﻪ دادن
ﻫــﻤـــﻴــﻦ ﻣـــﺴــﻴــﺮ ﺗــﺤـــﻘــﻴــﻘـــﺎﺗــﻰ و ﮔــﺴــﺘـﺮش دادن آن اﺳــــــﺖ
ﺗــــــﺎ ﺑــــــﺎ اﺿـﺎﻓﻪ ﻛـﺮدن اﺟﺰاى دﻳﮕـﺮ اﺳﭙﻼﻳﺴـﻮزوم، ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻴﻮﺷﻴﻤـﻴﺎﻳﻰ اﻳﻦ
ﻣـﺎﺷﻴـﻦ ﭘﻴﭽـﻴﺪه ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد.»
روزنامه
شرق دوره اول -شماره ۱۳۰۱-
با
اندکی ویرایش - ۲۰۰۵
